Uzun zamandır bir okuma listesi hazırlamadım. Bu konuda biraz kolaya kaçıp hazır olan bir listeye kondum diyebilirim. Yazılarını yakından takip ettiğim isimlerden birisi olan Prof. Dr. Selçuk R. Şirin geçtiğimiz günlerde okunacak 10 kitap isimli bir liste oluşturmuştu. Bu listeyi epey beğendim ve burada seninle paylaşmak istedim.
1. Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı
Bilge Karasu‘nun ilk kez 1970 yılında yayınlanmış bu romanı bir tarihsel roman olma özelliğini taşır. Bizans İmparatoru tüm dini boyamaların ortadan kaldırmasını emrettiğinde İstanbul büyük bir krize merhaba demeye hazırlanır. Korku tüm şehri salarken ilk uğradığı yer manastırlar ve diğer ibadet yerleri olur.
Keşiş Andronikos bu değişimi reddeder. Bir adaya kaçarak kendisini oraya kapatıp iç dünyasındaki krizi çözmeye çalışır. Tüm bu çabalarına rağmen imparatorluğa yem olmaktan kurtulamaz. Keşiş İoakim ise Andronikos’a olanların etkisinde hayatını devam ettirirken hapsolduğu iç dünyasından bir kaçış yolu arar.
2. Yenişehir’de Bir Öğle Vakti
Sevgi Soysal‘ın ilk kez 1973 yılında yayınlanmış bu romanı bir tarihsel roman olma özelliğini taşır. Ali, Doğan ve Olcay isimli üç insan yeni ve eski jenerasyonun çatışmasının ortasında kalır. Yeniler eskinin üstüne sünger çekmek, eskiler ise sahip olduklarını korumak çabası içerisindedir.
Türkiye’de değişim kaçınılmazdır ama bu değişim düşünüldüğü kadar kolay olmaz. İnsanların kendi yaşantıları ile politik durum artık iç içe girmiş durumdadır. Dönemin öne çıkan her anlayışı karakterlerin hayatlarına müdahale eder ama birbirinden ayrı gibi gözükenler en sonunda bir araya gelirler.
3. Bir Düğün Gecesi
Adalet Ağaoğlu‘nun ilk kez 1979 yılında yayınlanmış bu romanı bir tarihsel roman olma özelliğini taşır. 1970’li yıllarda Türkiye’nin toplumsal durumu pek iç açıcı durumda değildir. Hayatın her alanında bir kriz ve karmaşa vardır ama bu karmaşa toplumsal sınıflara dokunduğunda durum daha farklı olur. Bir general ile bir iş adamının çocukları evlilik günündedir. Düğün başlamaya yakın olsa bile asıl başlayacak olan iç ve dış hesaplaşmalardan başka bir şey değildir. Hesaplaşma gününün düğün gününe denk gelmesi oldukça acı olsa bile toplumun farklı kesintilerinden onca insanın bir arada bulunması muazzam bir fırsattır.
4. Masal Masal İçinde
Ahmet Ümit‘in ilk kez 1995 yılında yayınlanmış bu öyküsü bir çocuk kitabı olma özelliğini taşır. Masallarla dolu bir diyara yolculuk için hazırlıklar tamamdır. Her masal aslında kopuk bir parçadır ama bu kopukluğu tamamlayabilecek bir masal anlatıcısı vardır.
Masal anlatıcısı bu masalları başka bir masal anlatıcısından dinlemiştir. Her masalın bir başlangıcı olduğu gibi sonu da vardır. Ama en önemlisi her masal bir öğüte bağlıdır ve bu öğüt insanın insan olma gayesini perçinleyecek büyüklükteki erdemlerle doludur.
5. Sessiz Ev
Orhan Pamuk‘un ilk kez 1983 yılında yayınlanmış bu romanı bir politik roman olma özelliğini taşır. Bir sahil kasabasında yaşayan Fatma torunları Faruk, Nilgün ve Metin’in ziyaret gününü iple çeker. Ancak bu yıl tek başlarına olacaklarını söylemek mümkün değildir. Her birisini karmaşaya sürükleyecek Hasan oradadır.
Faruk tarihçi olma peşindedir. Nilgün devrimci olma derdindedir. Metin zengin olup hayatını kurtarmak için çaba gösterir. Hasan ise politikayı iç dünyasına kadar kabul ettirmiş bir milliyetçidir. Hepsinin bir arada olması istisnasız bir biçimde hepsini çukura doğru çeker ama bunun baş sorumlusu içlerinden biridir.
6. Hızlı ve Yavaş Düşünme
Daniel Kahneman‘ın ilk kez 2011 yılında yayınlanmış bu kitabı psikoloji ve bilim ile iç içe olan bir kitaptır. Yazar düşünme konusunda bize yardımcı olan iki farklı sistemin işleyişini herkesin anlayabileceği şekilde aktarır. İlk sistem hızlı, sezgisel ve duygusaldır. İkinci sistem ise yavaş, tedbirli ve mantıksaldır.
Yaşam boyu öğrenmeye inanan biriysen bu kitaptan çok şey öğreneceğini bilmelisin. En önemlisi bu kitap sana düşünme becerin konusunda en ince ayrıntıları sunacak niteliktedir. Yapılan araştırmalar, bilimsel öngörüler ve çalışmalar gibi her birisi güçlü tabana sahip düşünme ile ilgili tüm bilgileri bu kitapta bulabilirsin.
7. Çizginin Dışındakiler
Malcolm Gladwell‘in ilk kez 2008 yılında yayınlanmış bu kitabı psikoloji ve ekonomi ile iç içe olan bir kitaptır. Kitabın temel konusu başarıdır. Yazar, insanların genelde kimin başarılı olduğuna odaklandıkları ama onların nereden ve nasıl geldiklerini göz ardı ettiklerini savunur. Savunduğu bu fikri gerçek durumlarla destekler. Başarının hikayesi insanın kültürüne, ailesine, nesline ve hayat boyu karşılaştığı deneyimlere bağlıdır. Başarılı insanların tükettikleri en gizli formülün bu olduğu belirtilirken aynı zamanda hepsinin ortak özelliklerine dikkat çekilir. Yaratıcılık, zeka, yetenek, çalışkanlık, biraz şans ve fırsatları iyi değerlendirme bu formülün parçalarıdır.
8. Dürtme
Richard H. Thaler‘ın ilk kez 2008 yılında yayınlanmış bu kitabı psikoloji ve ekonomi ile iç içe olan bir kitaptır. Yazar, insanın her gün belirli konularda düşündüğünü ama genelde hatalı kararlar aldığını belirtir. Bunun ardındaki sebebin yetersiz eğitim ve insanın çevresinde yer alanlar olarak gösterir.
Bu gerçekleştikten yola çıkan yazar, insanlara kendilerini geliştirebilecek bir çevre oluşturma konusunda öğüt verir. Böylece insanların seçim yapmaları gerektiğinde en doğru seçimi yapabileceklerini söyler. Daha iyi bir hayatın peşindeysen yazarın önerilerini gözden geçirmen iyi bir fikir olabilir.
9. Otuz Milyon Kelime
Dana Suskind‘ın ilk kez 2015 yılında yayınlanmış bu kitabı eğitim, bilim ve psikoloji ile iç içe olan bir kitaptır. Bir birey olarak bu kitabı okuma amacın çocuğuna daha iyi bir gelecek hazırlamak olmalıdır. Çünkü yazar geleceğe yönelik attığı bu adımla ebeveynlere geleceğe yönelik değerli bir yatırım yapma imkanı tanımıştır.
Kitabın merkezinde çocukların zihinleri vardır. Yazar, araştırmalara dayalı olan verilerle çocukların dört yaşına basmadan önce en az otuz milyon kelime duymuş olmalarını önemsemek gerektiğinden söz eder. Çünkü bu yaklaşım onların eğitim hayatlarında daha başarılı olmaları için ebeveynlere bir temel oluşturma fırsatı sunar.
10. Yol Ayrımındaki Türkiye: Ya Özgürlük Ya Sefalet
Selçuk R. Şirin‘in ilk kez 2015 yılında yayınlanmış bu kitabı bir araştırma ve inceleme eseridir. Türkiye’nin yakın döneminde olan biten her şeyin anlatıldığı bu eseri diğerlerinden ayıran en büyük özellik ise sayısal incelemeye dayalı olmasıdır. Bir başka ifadeyle politik çözümleme değil sayısal inceleme eseridir.
Siyasi düşüncen ne olursa olsun bugünü anlamak için bu tür eserleri daha yakından takip etmen gerekir. Çünkü eser bu güzide ülke ile diğer ülkeleri belirli konularda karşılaştırarak bir fotoğraf çekmeyi başarmıştır. Yarının çok geç olabileceği, dünün ise çoktan geride kaldığı bu dünyada Türkiye’yi anlamak için bu eseri incelemelisin.